Ogólnopolskie szkolenie kierowników Regionalnych Pracowni Krajoznawczych PTTK

15 . 05 . 2025

W dniach 8–11 maja 2025 roku odbyło się doroczne spotkanie kierowników Regionalnych Pracowni Krajoznawczych PTTK w Gorzowie Wielkopolskim. To ważne wydarzenie na mapie działań krajoznawczych PTTK, organizowane cyklicznie w różnych regionach Polski, ma na celu integrację środowiska, wymianę doświadczeń, prezentację dobrych praktyk oraz rozwój kompetencji przedstawicieli PTTK w zakresie edukacji regionalnej i krajoznawczej.

Organizatorami tegorocznego szkolenia byli: Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK Oddziału Ziemi Gorzowskiej w Gorzowie Wielkopolskim, Oddział PTTK Ziemi Gorzowskiej, Komisja Krajoznawcza Zarządu Głównego PTTK. Zadanie zostało dofinansowane ze środków Zarządu Głównego PTTK.

Partnerami wydarzenia byli:
Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, Biblioteka Pedagogiczna i Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Z. Herberta w Gorzowie Wielkopolskim, Ośrodek Muzealno-Edukacyjny Parku Narodowego „Ujście Warty” w Słońsku, Muzeum Martyrologii w Słońsku oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Witnicy.

Szkolenie rozpoczęło się w murach gorzowskiej biblioteki wojewódzkiej, gdzie uczestnicy spotkali się z pasjonatami edukacji regionalnej. Inspirujące wystąpienie miała Małgorzata Miszczak, która wspólnie z uczniami SP nr 16 w Gorzowie Wielkopolskim, w ramach Filmoteki Szkolnej, zrealizowała projekt animacji poklatkowych ukazujących miejskie legendy. W dalszej części, Kazimierz Ligocki przybliżył historię jednej z najciekawszych willi Gorzowa, podkreślając znaczenie Multimedialnej Encyklopedii Gorzowa Wielkopolskiego jako nowoczesnego narzędzia krzewienia lokalnej tożsamości.

Szczególnym punktem programu było także zwiedzanie regionalnych wystaw przygotowanych w przestrzeni dawnej willi fabrykanckiej, poświęconych dwóm niezwykłym kobietom – Papuszy tj. Bronisławie Wajs (1908–1987), romskiej poetce, której twórczość poruszała tematykę tożsamości i marginalizacji, oraz Chriście Wolf (1929–2011), jednej z najważniejszych niemieckich pisarek XX wieku. Obie ekspozycje stały się inspiracją do rozmów o roli kobiet w kształtowaniu regionalnego dziedzictwa kulturowego.

Drugi dzień wypełniły zajęcia terenowe w powiecie gorzowskim. Wizyta w Słońsku pozwoliła uczestnikom poznać potencjał edukacyjny Parku Narodowego „Ujście Warty”, jednego z najważniejszych obszarów ornitologicznych w Polsce. Szczególne wrażenie zrobił nowoczesny, multimedialny Ośrodek Muzealno-Edukacyjny ORNITOVO, który poprzez interaktywne wystawy, stanowiska dźwiękowe, prezentacje i modele 3D umożliwia wciągające poznawanie przyrody doliny Warty. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z bogactwem lokalnej awifauny, poznać znaczenie obszarów podmokłych oraz innowacyjne metody edukacji przyrodniczej. Ośrodek ten to idealna przestrzeń do działań edukacyjnych dla osób w różnym wieku i modelowe połączenie ochrony środowiska i nowoczesnej dydaktyki.

Nie mniej poruszająca była wizyta w Muzeum Martyrologii w Słońsku (dawne Sonnenburg). Uczestnicy, pod opieką dr. hab. prof. Przemysława Słowińskiego z Akademii Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim – autora wystawy – zwiedzili multimedialną ekspozycję poświęconą historii niemieckiego więzienia i obozu Sonnenburg. Przejmująca narracja, nowoczesne środki przekazu i głęboka refleksja nad historią miejsca uczyniły to spotkanie ważnym doświadczeniem edukacyjnym i emocjonalnym.

W dalszej części dnia odbyło się zwiedzanie Edukacyjnego Parku Dendrologicznego PTTK w Mościcach – miejsca, które łączy edukację przyrodniczą z działaniami na rzecz krajoznawstwa. W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Witnicy dyrektor Władysław Wróblewski zaprezentował kolekcję unikatowych widokówek sprzed II wojny światowej związanych z regionem oraz zasoby Gorzowskiej Biblioteki Cyfrowej. Zwieńczeniem dnia było oprowadzanie po wyjątkowym, tematycznym Parku Drogowskazów i Słupów Milowych Cywilizacji, którego pomysłodawcą był wybitny regionalista Zbigniew Czarnuch.

Sobota upłynęła pod znakiem szkoleniowej intensywności. Spotkania w Bibliotece Pedagogicznej oraz w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym dotyczyły m.in. nowoczesnych form popularyzowania wiedzy o regionie, z naciskiem na wykorzystanie generatywnej sztucznej inteligencji w pracy krajoznawczej. Kluczowym punktem programu było szkolenie prowadzone przez Małgorzatę Pawłowską z Komisji Krajoznawczej ZG PTTK oraz Marię Janowicz z Centralnej Biblioteki PTTK. W trakcie dyskusji między pracowniami dzieliliśmy się doświadczeniami, metodami pracy, a także wyzwaniami, z jakimi się mierzymy na co dzień. Z tej różnorodności perspektyw wyłoniła się prawdziwa siła naszego środowiska – zaangażowanie, pasja i wspólna misja ochrony i popularyzacji lokalnego dziedzictwa. Wśród omawianych projektów pojawiły się min. aktualizacja Kanonu Krajoznawczego dla poszczególnych województw, "Kobiety dla Krajoznawstwa" a także "Słownik Krajoznawców Polskich".

Niedzielny spacer po Starym Mieście w Gorzowie Wielkopolskim był okazją do praktycznego pokazania, jak można wykorzystać elementy gry terenowej w poznawaniu przestrzeni miejskiej. Uczestników szkolenia oprowadziła Hanna Rudzińska – kierowniczka Regionalnej Pracowni Krajoznawczej PTTK w Gorzowie Wielkopolskim, doświadczona przewodniczka, animatorka kultury i regionalistka.

To były niezwykle inspirujące i intensywne dni – pełne wartościowych spotkań, odkryć i wymiany doświadczeń. Już teraz czekamy na kolejne spotkanie – za rok – by znów dzielić się pasją do małych ojczyzn, wzmacniać współpracę i budować krajoznawczą wspólnotę PTTK.